Macierzyństwo | Czas Kultury 4/2011

„Macierzyństwo to doświadczenie śmierci” – stwierdziła niedawno Rachel Cusk, słynna brytyjska pisarka, której radykalna krytyka społeczeństwa matek sprowokowała w Polsce wyjątkowo osobistą debatę dziesiątek kobiet, teoretycznie lub praktycznie mierzących się z nieoczywistą rolą Dobrej Matki. „Czas Kultury” przyłącza się do trwającej dyskusji i wraz ze swoimi autorkami – studentkami, matkami, blogerkami, pisarkami – analizuje kulturowy skład różnych wizji macierzyństwa. Jak mówi przywołana w jednym z esejów Ann Dally: „Matki zawsze były, ale macierzyństwo zostało wymyślone”. Nadszedł czas, aby przekonać się, skąd dobiega głos Wielkiej Matki, który kolejne pokolenia kobiet wyposaża w obowiązkową wyprawkę nakazów, przekonań i zachowań. W zaskakujących tekstach kolejnego numeru autorki pokazują najlepsze techniki obrony przed przymusowymi atrybutami macierzyństwa: poświęceniem i rozgoryczeniem. Czy Matce Polce uda się uciec z pomnika i przede wszystkim być sobą? O macierzyństwo nasi autorzy zapytali także pisarkę Sylwię Chutnik i blogerkę Małgorzatę Łukowiak. W numerze ponadto: esej o podmiotowości matczynej Brachy L. Ettinger, która występuje również jako artystka wizytująca. O sztuce Neo Raucha pisze Violetta Sajkiewicz, natomiast Dariusz Sośnicki – o „takiej ładnej samotności” Adama Zagajewskiego. Polecamy także nowe felietony Agaty Araszkiewicz i Edwarda Pasewicza. Wydanie specjalne, dołączone do numeru, „Macierzyństwo bez lukru” to rzecz bez precedensu, niespotykana do tej pory w Polsce ani na świecie: trzydzieści matek skrzyknęło się przez Internet i stworzyło antologię tekstów ze swoich blogów.

SPIS TREŚCI
Artystka wizytująca 4.
Bracha L. Ettinger 14.
Anna Bedyńska. Matkopolko. Dziecko pod biurkiem [Anty]macierzyństwo 16.
Marta Senk. Matka bez uzdy 22.
Justyna Zimna. Głos Wielkiej Matki 28.
Małgorzata Krzyżaniak. Niespełna alfabetyczny, internetowy przegląd macierzyński 38.
Anna Wódkowska. Dojrzałe (anty)macierzyństwo 44.
Z Małgorzatą Łukowiak rozmawiają Justyna Zimna i Michał Larek. Macierzyństwo – stan cywilny 51.
Justyna Zimna. Surowe scenariusze. O prozie Małgorzaty Łukowiak 53.
Małgorzata Łukowiak. Krawat 64.
Agnieszka Szczepanek. Potworne macierzyństwo 74.
Katarzyna Lisowska. Mężczyźni piszą o matkach i… płaczą 80.
Z Sylwią Chutnik rozmawiają Justyna Zimna i Michał Larek. Od punkówy do MaMy Rozmowa 84.
Z Pawłem Klocem rozmawia Joanna Turowicz. Kołysanki kambodżańskich kobiet Esej 90.
Bracha L. Ettinger. Podmiotowość matczyna, ready-made matko-potwór i etyka szacunku 109.
Violetta Sajkiewicz. Symulacje pamięci 121.
Dariusz Sośnicki. Taka ładna samotność. O poezji Adama Zagajewskiego Poezja 130.
Jacek Krajl. prochowiec i ulicznica / Rozlewisko Proza 132.
Márius Kopcsay. Przeprowadzka Recenzje i omówienia 144.
Agata Rosochacka. Nigdy nie byliśmy ludźmi (Monika Bakke, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu) 147.
Marcin Skrzypczak. Zgrzyty pamięci. Hipoteza całości (Maciej Wróblewski, Historie Jakuba Blottona z widokiem na Toruń) 150.
Jacek Uglik. Im dalej w las… (Charles Bukowski, Fragmenty winem poplamionego notatnika) 152.
Maciej Junkiert. Jedenaste: nie spisuj(świętych) Ksiąg (Stanisław Obirek, Uskrzydlony umysł. Antropologia słowa Waltera Onga) 155.
Marta Senk. Kolekcja nie na pokaz, czyli zawstydzony kolekcjoner (Leszek Szaruga, Podróż mego życia) 158.
Katarzyna Lisowska. Inwazja marginesów (Janusz Głowacki, Good night Dżerzi) 160.
Adam Adamczyk. Powszechna historia nikczemności (Georges Vigarello, Historia gwałtu od XVI do XX wieku) 162.
Łukasz Saturczak. Pokażę ci granice twojego języka (Judith Butler, Walczące słowa) 164.
Elżbieta Winiecka. Jak ożywić to, co martwe, czyli inna historia literatury (Marian Bielecki, Historia – Dialog – Literatura. Interakcyjna teoria procesu historycznoliterackiego) 167.
Joanna Waliszewska. Morderstwo w Toronto (Maureen Jennings, Detektyw Murdoch. Ostatnia noc jej życia) 170.
Tomasz Ewertowski. Technologia jako źródło cierpień? (Jacek Dukaj, Król Bólu) 173.
Witold Paprocki. Wóz z Sianem na północnym szlaku (Estonians religious folk chorales. Johannes Ockeghem) 175.
Jerzy Wiśniewski. Skuteczny specyfik (Antonio Vivaldi Concerti per il fauto traversier) 176.
Tomasz Zarębski. Utopia triumfująca (J.S. Bach, Passio secundum Johannem) 178.
Krzysztof Hoffmann. Żywoty na podsłuchu. Między pismami Felietony 181.
Edward Pasewicz. Podręcznik do leżenia: Pamflet na wszystkich ludzi (4) 184.
Agata Araszkiewicz. Antymacierzyńskie macierzyństwo i żywa szyba… Cover story